İLKELER

TRT Çocuk, hedef kitlesi sadece çocuklar olan ve çocuk merkezli yayın yapan tematik bir kanaldır.TRT Çocuk hedef kitlenin sağlıklı gelişimini desteklemek için kamu yararına faaliyetlerde bulunur.TRT Çocuk sunduğu içerik hizmetinde aşağıdaki hususları dikkate alır.Genel ahlakın gereklerini, milli gelenekleri ve manevi değerleri gözetmek,Türk milli eğitiminin temel görüş, amaç ve ilkelerine uymak,Kolayca anlaşılabilir, doğru, temiz ve güzel bir Türkçe kullanmak,Beden ve ruh sağlığına zarar verecek hususlara yer vermemek.

YAYIN STANDARTLARI

İçerik değerlendirme bir bilim değil sanattır; çok geniş yelpazede bilgilendirici, estetik, teknik içeriğin değeri hakkında profesyonel bir değerlendirme gereklidir. Bu nedenle TRT Çocuk'un görevi elde ettiği veya ürettiği; kendisine sunulan veya kendi personeli tarafından üretilen içeriğin değerini tartmak ve bütününe bakıldığında yayınladığı içeriğin bahsi geçen etkenler arasında denge sağladığından emin olmaktır. TRT Çocuk içeriği, TRT’nin yayın ilkeleri çerçevesinde değerlendirir ve genel yapım standartlarını veya herhangi bir ilgili teknik standardı, yapım kalitesini veya ihtiyacını karşılamadığı sonucuna varırsa sunulan içeriği red eder.

1. Yayın Bütünlüğü

TRT Çocuk'un sahip olduğu kalite değeri, toplumun TRT Çocuk içeriğinin yayın bütünlüğüne ve içeriğin yapım sürecine olan güvenini yansıtmaktadır. TRT Çocuk kalite değerine bağlı olarak yayın süreçlerini her türlü olumsuz etkiye karşı korumaktan sorumludur ve bu nedenle, yayınladığı içeriğin yayın bütünlüğü standartlarını karşılamasını bekler.

B.2. Kalite

TRT Çocuk herhangi bir platform için içerik seçerken mevcut olan en yüksek kaliteyi arar. Seçim kararları mükemmeliyet, özgünlük, sanatkârlık, doğruluk, denge, adalet, güncellik, yenilik, cesaret, bütünlük, güvenilirlik ve teknik ustalık dâhil olmak üzere içerik kalitesinin birçok farklı yönü hakkında profesyonel değerlendirmelerden oluşur. Benzer değerlendirmeler içeriğin teşvik etme, aydınlatma, eğitme, bilgilendirme ve eğlendirme kabiliyeti bakımından da gerçekleştirilir.

3. Çeşitlilik

TRT Çocuk geniş bir yelpazede kaliteli içerik seçeneği sunar. İçerik çeşitliliği;  hedef kitlenin ihtiyaçlarına göre şekillendirilir.

4. Adalet ve Doğruluk

TRT Çocuk yapımcıların, içerikte ve içeriğin tüm üretim aşamalarında adil, dürüst, doğru ve ahlaki değerlere bağlı olmalarını bekler.

5. Tecrübe ve Yenilik

TRT Çocuk; format, teknik ve içerikte yenilikçi bir bakış açısı arar. Ticari kaygılarının bulunmaması, TRT Çocuk'a sahip olduğu kamusal sorumlulukla ilişkili olarak tecrübe kazanma özgürlüğü tanır. İçerik üreticiler için bu özgürlük ve sorumluluk söz konusu olduğunda, TRT Çocuk'un yayın standartları ve esaslarının ruhuna bağlı kalmak koşuluyla sunum, hikaye anlatımı, bilgi sunma ve insanlarla iletişim kurma konularında yenilikçi tekniklerle tecrübe edinmeyi amaçlar.

6. Meslek Ahlakına Saygı

TRT Çocuk, yapımcılarının en yüksek mesleki standartlara uymasını bekler. Bir yapımcının temel mesleki davranış standartlarını ihlal ettiğinin tespiti durumunda TRT Çocuk içeriği red eder. Bir yapımcının meslek ahlakına aykırı davranışlarına örnek olarak telif hakkı ihlali, uydurma, rüşvet ya da baskı yoluyla bilgi elde etme ve diğer yasal olmayan davranışlar meslek ahlakına aykırıdır.

ROLLER VE SORUMLULUKLAR

1. TRT Çocuk’un Rolü ve Sorumlulukları

TRT Çocuk kaliteli içerik üretiminin teşviki ve desteklenmesine aktif olarak dahildir ve hedef kitle adına içerik bütünlüğünü yönetir. TRT Çocuk içeriğin belirtilen standart ve ilkeleri karşılayıp karşılamadığını ve kamu yayıncılığının bir parçası olarak yayına uygun olup olmadığını belirler. TRT Çocuk içeriğin kabul edilmesi ve yayınlanması kararlarını verme sorumluluğu ve takdir hakkına sahiptir. TRT Çocuk ve yapımcı, yapım süreci sırasında etkin bir işbirliği içerisinde olma konusunda karşılıklı yükümlülüğe sahiptir. Bu işbirliğinin amacı sorunların erken farkına varılması ve çözümü için fırsat sunmaktır. Bu nedenle TRT Çocuk, yapımcıların uymak zorunda olduğu standart ve ilkeler ile ilgili tüm TRT Çocuk yapım esaslarının takibinden sorumludur. TRT Çocuk herhangi bir içeriği yayınlama kararında en son sözü söyler.

TRT Çocuk hangi içeriğin kabul edilip yayınlanacağı hakkındaki genel kararlarını zaman içerisinde, çeşitli konular, bakış açısı, format, teknik ve içerik kaynağı sağlama düşüncesiyle alır. TRT Çocuk, yayın ilkeleri uyarınca çocukların sağlıklı fiziki ve zihinsel gelişimini ve yüksek yararını gözeten program hizmeti sunma amacı güder.

2. Yapımcıların Rolleri ve Sorumlulukları

TRT Çocuk, proje geliştirme ve yapımını tüm yönleriyle yönetebilen tecrübeli yapımcılarla çalışır. İçeriğin temel sorumluluğu yapımcıya aittir; yapımcılar bu içeriğin unsurlarını kontrol etmekle görevlidir. TRT Çocuk bu sürece yayın politikası, hedef kitlenin ihtiyaç ve beklentilerini karşılaması amacıyla müdahale eder. TRT Çocuk, yapımcının içerik seçiminde gerekli olan dürüstlük, doğruluk, yetenek, beceri, iyi niyet ve liyakate sahip olduğunu varsayar. TRT Çocuk içeriğinin yapımcıları, bu standart ve ilkeler ile ilgili tüm TRT Çocuk yapım esaslarını öğrenme ve uygulamadan sorumludur.

TRT Çocuk Yapım ve Yayın Klavuzu

Bu Klavuz, TRT Çocuk’un çocuk yayını içeriğinin oluşturulması ve buna çocukların katılımının yönetilmesi hakkında yol gösterir. Yapımcının bu klavuzda yer alan ilkelere göre hareket etmesi beklenir.

A. Çocuk İçeriği

• TRT Çocuk, okul öncesi ve okul çağındaki çocuklar için içerik sunar.

• TRT Çocuk’un geniş bir yapım yelpazesi vardır. İçerikler; çocukların yaşları, algı düzeyleri ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanır. Eğitsel ve öğrenmeye yönelik içeriklerin aktif ve interaktif özellikte olmalarına dikkat edilir.

• TRT Çocuk çocuklara kültürel değerler çerçevesinde eğlenceli, bilgilendirici ve her türlü olumlu gelişime yönelik içerik sunar. Ancak bunu yaparken gerçek dünyayı çocuklardan saklamak istemez.

• TRT Çocuk içeriği; çocukların dünyayı kavramasına, gerilimli ve tehlikeli durumları anlayıp bunlarla başa çıkmasına yardımcı olur. Seçilen çocuk içeriği, yetişkinlerin çocukların davranış standartları hakkındaki endişe ve beklentilerini dayatmaktan ziyade çocuklara özgü ve ilişkin olmalıdır.

• Çocuklar için tasarlanan içerikte basmakalıp yargılar ve ayrımcılığı önlemek için özel dikkat gösterilmelidir.

Okul Öncesi Yaş Grubu için Hedeflenen Kazanımlar

• Kişisel özelliklerinin ve farklılıkların tanınmasına destek olmak,

• Farklılıklara karşı (ırk, fiziksel ve zihinsel engel, cinsiyet vb.) duyarlılık ve saygı duygularını oluşturmak,

• Nesne-durum ilişkisini kavramaya yönelik kazanımlar sağlayıp ayırt etme becerisinin gelişimini desteklemek,

• Nesne ve varlıklar arasındaki ayırt edici özellikleri doğru gözlemleyebilme (büyük-küçük, sıvı-katı vb…) yetisini kazandırmak,

• Dil ve anlatımın yalın, kavramların ifadesinin açık ve net bir şekilde ifadesini güçlendirip dil gelişimine katkı sağlamak,

• Duygusal gelişimi desteklemek,

• Cinsiyet ayırımının net ifadesini güçlendirmek,

• Çevre ve doğa bilincini kazandırmak,

• Farklı sosyal yapılar hakkında farkındalık oluşturmak,

• Sosyalleşme süreçlerine destek olmak,

• Çoklu zekaya katkı sağlamak,

• Soyut ve somut kavramların belirginleştirilmesi yoluyla algı süreçlerinin gelişimine destek sağlamak.

Okul Çağındaki Çocuklar için Hedeflenen Kazanımlar

Okul çağındaki çocuklar için, okul öncesi yaş gruplarında hedeflenen kazanımlara ek olarak aşağıdaki kazanımlar hedeflenmektedir:

• Akıl yürütme ve problem çözme becerilerini geliştirmek, sebep-sonuç ilişkisinin kavranmasına yardımcı olmak,

• Empati kurabilme becerisine destek olmak,

• Evrensel insani ve ahlaki değerlerin içselleştirilmesine yardımcı olmak,

• Kültürel değerlerin içselleştirilmesi,

• Yerel ve küresel değerler arasındaki denge ve ilişkinin kurulmasına yardımcı olmak.

B. Çocukların Katılımı

Çocuklar TRT Çocuk içeriğine çeşitli yollarla dâhil olabilir: Oyuncu, röportaj yapılan kişi, katılımcı, konu ve içeriği oluşturan kişi olarak.

• TRT Çocuk tarafından yapılan veya yaptırılan içeriğin yapım, katılım ve sunumuna dâhil olan çocukların onuru ve fiziksel ve duygusal sağlığına dikkat edilmesi önemlidir.

• Bir çocuğun TRT Çocuk tarafından yapılan veya yaptırılan içeriğe ya da TRT Çocuk tarafından sunulan interaktif hizmetlere katılımı öncesinde çocuğun ve ebeveyn/vasinin rızasının alınması gerekir.

• Çocukların tasarlanan içerik ve ilgili yapımlara katılım süreçlerinde oluşabilecek her türlü riske karşı tedbir alınmalıdır.

• Çocukların akranları ve/veya diğer insanlarla ilişkilerini olumsuz şekilde etkileyecek içerik veya temasa maruz kalma riskini en alt seviyeye getirmek için özel çaba gösterilmesi gerekir.

• Bir Çocuk ve/veya çocuk grubunu filme alırken bireylerin kimliklerinin korunması hususunda azami hassasiyet gösterilmelidir.

C. Çocukların Korunması

Çocukların yüksek yararları ve güvenliği tüm yayın ihtiyaçlarıdan önce gelir. Çocukların, içerik katılımcısı veya tüketicisi olarak gereksiz yere endişe ve baskı hissetmelerine engel olunmalıdır.

TRT Çocuk yayın içeriklerinde çocukların korunması için aşağıda sıralanan unsurlara yer verilmemelidir.

• Din, dil, ırk veya sosyal, kültürel ve inanç farklılıklarına dayalı aşağılama ya da dışlama unsuru oluşturabilecek öğeler,

• Aşırı ve nedensiz fiziksel ya da duygusal şiddet içeren sahneler ile yaralanma, işkence, kan vb. öğeler içeren görüntüler,

• Cinsel teşhir ve yaş dönemlerine uygun olmayan öğeler,

• Cinsiyet belirsizliğii ya da cinsel kimlik kargaşasına neden olabilecek içerikler,

• Siyasi ve ideolojik temalar,

• Subliminal mesaj, işaret ya da alt metin içeren görsel ve diğer öğeler,

• Soyut kavramlardan beklentileri içeren öğeler (dilek dileme, dileğin doğa üstü güçlerce yerine getirilmesi vb.)

• Yaş grupları itibari ile dikkat eksikliğine yol açabilecek renk, ses, kurgu vb. unsurlar,

• Kişilerin özel hayatlarını, şeref ve haysiyetlerini zedeleyici, saygı sınırlarını zorlayan ve etik anlayışa aykırı öğeler,

• Yabancı, uygunsuz çağrışımlara sahip, argo kelime ve terimler,

• Anlatım ve görsellerde çocukların bilişsel ve duygusal gelişim basamaklarına uygun olmayan kavramlar,

• İçeriklerde önyargı ve koşullandırıcı anlatımlar,

• Yasa dışı faaliyetleri, suçu veya suç unsurlarını teşvik edici ve özendirici anlatımlar,

• İçeriklerde çocukların duygularını sömürmeye ve ajitasyona açık anlatımlar,

• Zihinsel ve bedensel engelli insanlara karşı küçümseyici, rencide edici ifadeler,

• İsimlendirmeler yoluyla oluşabilecek her türlü aşağılama ve değersizleştirme unsurları.